Vragen stellen

Wanneer je iemand vraagt naar een voorbeeld van een soft skill dan is de kans groot dat deze antwoordt met ‘vragen stellen’. Dat is begrijpelijk. Het stellen van vragen is naast het maken van contact een fundament in de interactie met anderen. In communicatie-trainingen wordt terecht veel aandacht besteed aan de verschillende vraagsoorten en hun effecten, in het bijzonder als het gaat om de open vraag. Datzelfde geldt voor de trits luisteren, samenvatten en doorvragen, of zoals mijn goede collega Henk de Koning het formuleert LSD. Vragen zijn mits juist gehanteerd de gasgevers in de menselijke communicatie.

Toch denk ik dat de kracht van vragen doorgaans nog onderschat wordt. Ik doel dan op het vermogen van sommige vragen om mensen in beweging te brengen. Zo komen in het boekje Power Questions van Sobel & Panas vragen aan bod die met elkaar gemeen hebben dat ze het vermogen hebben de status quo bij de ander te doorbreken. Goede vragen hebben namelijk het vermogen om zich toegang te verschaffen tot de binnenwereld van de ander. Voorbeelden van power questions als: ‘En waarvoor ben jij bereid de barricaden op te gaan?’ Of: ‘En wat zou jij doen als dit nu eens jouw eigen onderneming was?’, maken duidelijk hoe krachtig deze vragen zijn. 

In diverse gesprekken met vreemden, vrienden en familieleden heb ik ervaren dat het stellen van krachtige vragen in deze lastige tijd de enige (!) manier is om het gesprek tussen maatschappelijk opponenten gaande te houden. In de juiste context en met de juiste timing blijken de effecten van oprechte vragen enorm. Niet alleen maakt een ‘power question’ iets los bij de ander, maar de beantwoording doet dat evenzeer bij mij als vragensteller. Begrijpen roept begrip op. Vragen stellen is daarom bij uitstek geschikt om de verbinding met het andere kamp open te houden. Zodat de polarisatie bespreekbaar blijft. Elkaar bevragen blijkt goed voor de relatie. Zodat je na een echt gesprek minimaal kan afsluiten met een vriendelijk en welgemeend ‘wordt vervolgd’.

In de training soft skills voor projectleiders staan we uitgebreid stil bij de kracht van het vragen stellen.